نیشابور کجاست؟

 

نیشابور یکی از شهرهای خراسان رضوی است که پس از مشهد بزرگ‌ترین شهر این استان محسوب می‌شود.‌ این شهر زادگاه عارفان، نویسندگان و شاعران زیادی است و از شهرهایی است که از زمان‌های قدیم بسیار مهم و مورد توجه بوده است.‌ جاذبه‌ های گردشگری نیشابور توجه مسافران زیادی را به خود جلب می‌کند. یکی از این جاهای دیدنی قدمگاه نیشابور است که واقع در شهر قدمگاه در ۲۴ کیلومتری نیشابور است.

برخی می‌گویند امام رضا در زمان سفر خود با ایران در این منطقه بر روی یک سنگ نماز خوانده و رد پای ایشان بر آن سنگ مانده است. مردم آن منطقه جای پای امام را بریده و بر دیوار نصب کردند که جذابیت بالایی داشته و افراد زیادی به دنبال دیدن آن هستند. برخی نیز می‌گویند این سنگ را خود انسان و به عنوان یادبود درست کرده است.

آشنایی با جاذبه‌ های گردشگری نیشابور

جاذبه‌ های گردشگری نیشابور در سال گردشگران بسیاری را جذب می‌کند. برخی از بهترین و دیدنی‌ترین این جاذبه‌ها به شرح ذیل هستند:

●مسجد جامع نیشابور

 یکی از جاذبه‌ های گردشگری نیشابور این مسجد است که قدیمی بوده و در قلب نیشابور قرار دارد. بر روی یکی از ایوان‌های جنوبی این بنا کتیبه‌ای نصب شده است که بیانگر این است که این بنا توسط پهلوان علی بن بایزید ساخته شده و قدمت آن به دوران حکومت تیموریان می‌رسد.

این مسجد دارای سه مدخل و چهار ایوان بوده و گنبند و یا مناره ای ندارد. دو قطعه سنگ دارای کتیبه بر روی دو پایه ایوان ورودی مسجد قرار دارد که تاریخ آن مربوط به ۱۰۲۱ هجری قمری است.

●دره هفت غار

 این غار خلوتگاهی عارفانه است که جایی برای آزادگی نفس و جامعه است. در این غار ابراهیم ادهم و سلطان العارفین قرن دوم‌ هجری در آن حضور داشتند. این غار هفت لایه بوده و می‌توان در آن هفت مقام سلوک عرفانی مثل زهد، ورع، توبه، فقر، صبر، توکا و رضا را به صورت تناظر معنایی تصور کرد.

این منطقه از مناطق ییلاقی بوده و جای بسیار زیبایی است که گردشگران زیادی به آن جذب می‌شوند. برای رسیدن به چشمه آن باید از مسیر این غار عبور کرد. مسیر آن بسیار زیبا و جذاب است و دارای آبشارها و رودخانه‌های کوچک و بزرگ خیلی قشنگی است.

●کاروانسرای شاه عباسی

یکی دیگر از جاذبه ‌های دیدنی نیشابور کاروانسرای شاه عباسی است که به رباط شاه عباسی نیز معروف است. قدمت این بنای تاریخی به زمان شاه عباس صفوی برگشته و امروزه از موزه‌های دیدنی نیشابور شمرده می‌شود. در گذشته این بنا خارج از شهر قرار داشته اما با پیشرفت و توسعه رشد شهری در حال حاضر در مرکز شهر واقع شده است.

این کاروانسرا در سال ۱۳۶۷ توسط میراث فرهنگی بازسازی شد. دیوارها، سقف و ایوان‌های این کاروانسرا از آجر، گچ و ماسه ساخته شده و بارها روکار آن مرمت گشته است. این ساختمان دارای چهار ایوان است که پلان آن به شکل مربع بوده و دارای مساحتی برابر با ۴۹۰۰ متر مربع است. دارای ۲۴ حجره بوده و یک حیاط مرکزی دارد که حجره‌ها گرداگرد آن قرار دارند.

●غار سرنی

از دیگر جاذبه ‌های گردشگری نیشابور می‌توان غار سرنی را نام برد که بزرگ‌ترین غار آبی خراسان است. این غار واقع در ۵۰ کیلومتری شمال غربی نیشابور بوده و جاده آن نمای زیبایی دارد.‌ داخل این غار حوضچه‌های آبی وجود دارد، به همین دلیل بازدید کنندگان نمی‌توانند وارد غار شده و فقط اجازه بازدید از قسمت ابتدایی آن‌را دارند.

جمعی از غارنوردان و کوهنوردان این غار را بررسی کرده و فقط توانستند ۲۱۶ متر از آن‌را بررسی کنند، اما به دلیل عدم وجود امکانات و تخصص لازم و وجود حوضچه آب این عملیات ناتمام ماند. پس از آن گروهی دیگر عملیات غواصی را انجام داده و به عمق حوضچه نفوذ کردند و در نهایت آن‌را به عنوان بزرگ‌ترین غار آبی خراسان معرفی کردند.

●دهکده چوبی

این دهکده توسط مهندس حمید مجتهدی ساخته شده و در آن هنرهای زیبایی به کار رفته است. این‌ منطقه دیدنی در ایران جزء جاذبه‌ های گردشگری نیشابور و جایی منحصر به فرد محسوب می‌شود. تمام سازه‌هایی که در این روستا وجود دارند، همگی از چوب است و سبب تضاد و زیبایی آن با ساختمان‌های سنگی شهر شده است.

این دهکده یک مسجد چوبی دارد که هنر معماری با فضای عرفانی پیوند خورده است. این مسجد مقاومت بالایی در برابر زلزله ۸ ریشتری و موریانه داشته و اولین مسجد چوبی ایران است. مسیر رسیدن به این دهکده به این صورت است که باید به انتهای شهدای نیشابور رفته و وارد جاده تقی آباد طلایی شوید.

●شهر تاریخی شادیاخ

نام دیگر این بنا شادی یاخ یا شادی کاخ است که از محله‌های زیبا و قدیمی نیشابور است. در سال ۱۳۷۹ باستان شناسان به کاوش این منطقه پرداختند و توانستند خانه‌های ویژه، تالار عام، سفالگری، شیشه‌گری و آهنگری را در آن منطقه پیدا کنند. این محوطه در آثار ملی ثبت شده و یکی از جاذبه‌ های گردشگری نیشابور است که دیدن آن پیشنهاد می‌شود.

●آرامگاه عطار

عطار نیشابوری از شاعران و عارفان نیشابوری است که در قرن هفتم هجری قمری زندگی می‌کرد. این شاعر کتاب‌های مختلفی را نوشته که از شاهکارهای ادبیات فارسی محسوب می‌شود. آرامگاه عطار کنار آرامگاه کمال‌الملک قرار داشته و محوطه آن شامل یک پارک است. این آرامگاه مربوط به دوره تیموریان بوده و در منطقه شادیاخ واقع شده است. گردشگران با مراجعه به این آرامگاه حس و حال عرفانی و آرام‌ را تجربه خواهند کرد.

 

●آرامگاه بی بی شطیطه

 این آرامگاه از جاذبه‌ های گردشگری نیشابور است که بانو شطیطه از زنان فاضل نیشابوری در آن دفن شده است. نمای داخلی گنبد این مقبره آینه‌کاری شده و در دو طرف در ورودی اصلی در جنوب غربی آن دو کتیبه کاشی کاری شده قرار دارد.

در کتیبه سمت چپ تاریخ وفات چهارده معصوم و در سمت راست آن تاریخ تولد آن‌ها به تاریخ هجری‌ قمری درج شده است. در قدیم اطراف این آرامگاه قبرستان بود، اما در سال ۱۳۷۲ تبدیل به فضای سبز عمومی شد. این آرامگاه در مرکز شهر واقع شده و به میدان بی بی شطیطه معروف است.

●گنبدهای شه میر

 در ۱۰ کیلومتری جنوب نیشابور دو بنای آجری وجود دارد که فاصله کمی از هم داشته و اندازه و ساختار متفاوتی دارند و درون قبرستان قدیمی واقع شده‌اند. این دو بنا شه میر و یا شادمهر نامیده می‌شوند که از بناهای تاریخی و جاذبه‌ های گردشگری نیشابور محسوب می‌شوند. پلان بیرونی گنبد بزرگ آن هشت ضلعی بوده و پلان درونی آن چهار ضلعی است.

قدمت این بنا مربوط به زمان قاجار است و به نظر می‌رسد آرامگاه شخصی که این بنا را ساخته نیز در کف این بنا است. معماری آن به نوعی شاهکار بوده و توجه بازدید کنندگان بسیاری را به خود جلب می‌کند. ورودی‌های این بنا کم عرض و رفیع بوده و به گفته تاریخ نگاران با توجه به وجود کلمه مهر در محوطه شاید ارتباطی با آیین‌های مهر پرستی ایران داشته باشد.

●آرامگاه خیام

یکی دیگر از جاذبه ‌های گردشگری نیشابور که بدون شک نام آن‌را بارها شنیده‌اید، آرامگاه خیام است. در ابتدای ورود به شهر نیشابور تابلوهای راهنما را که شما را به سمت این آرامگاه هدایت می‌کنند، خواهید دید. این شخص ریاضی‌دان معروفی است که با تقویم جلالی آن‌را در تمام دنیا می‌شناسند.

خیام ستاره شناس معروفی بود که مهارت زیادی در رشته ریاضی داشت. آرامگاه این شاعر قرن پنجم توسط هوشنگ سیحون ساخته شده و تقریبا تمام ویژگی‌ها و خصوصیات او در این آرامگاه به نمایش گذاشته شده است.

●مقبره کمال‌الملک

 کمال‌الملک لقب محمد غفاری نقاش معاصر ایران است که مقبره آن نزدیک آرامگاه عطار است. این مقبره با شکوه هنر معماری سنتی ایران را به صورت قوس‌ها و طرح‌های هندسی منحصر به فرد به خوبی به نمایش می‌گذارد. طراح این بنا هوشنگ سیحون بوده که معماری ایرانی را در ساخت این آرامگاه به کار برده است.

●آبشار بار

 این آبشار در ۵۵ کیلومتری شمال غربی نیشابور و در دل کوه قرار دارد که آبی پر خروش دارد.‌ طول آن ۳۰۰ متر بوده و طبیعت چشم نواز و زیبایی دارد. به دلیل آب این آبشار، باغات اطراف آن همیشه پر برکت بوده و آن‌جا را به یک منطقه چشم‌نواز و رویایی تبدیل کرده است. آبشار بار یکی از جاذبه‌ های گردشگری نیشابور است که اکثر افرادی که به این شهر سفر می‌کنند، به آن‌جا نیز سری می‌زنند.

●آبشار گرینه

 این آبشار دیدنی در ۴۰ کیلومتری شمال شرقی نیشابور و در روستای گرینه قرار دارد. با رفتن به دره رودخانه می‌بینید که رودخانه به دو قسمت شرقی و شمالی تقسیم می‌شود که آبشار گرینه در قسمت شمالی رودخانه قرار دارد. این آبشار زیبا سبب شده تا باغ‌ها این روستا سرسبز شده و آن‌جا را به منطقه‌ای تماشایی تبدیل کند. خود این روستا چندان مورد توجه گردشگران نیست، اما این آبشار سبب شده تا سالانه افراد بسیاری برای دیدن آن به این روستا سفر کنند.

●باغ عمارت امین الاسلامی

 از دیگر جاذبه‌ های گردشگری نیشابور این عمارت تاریخی است که پیشنهاد می‌شود حتما آن‌را در لیست خود قرار دهید. این عمارت توسط ابوالحسن امین الاسلامی که یکی از خان‌های نیشابور بود، ساخته شده است. در و پنجره‌های آن آبی بوده و معماری آن به صورت نمای آجری است که به نوعی تداعی کننده دوران پهلوی است. در سال ۱۳۸۰ این عمارت تاریخی به عنوان آثار ملی ثبت شد.

●روستای بوژان

در ۲۱ کیلومتری شمال شرق نیشابور، روستایی در دامنه ارتفاعات جنوبی رشته کوه بینالود قرار دارد. این روستا در خراسان از جاهای با ارزشی است که دارای طبیعتی دیدنی و بکر است. روستای بوژان بسیار زیبا و دیدنی بوده و ساختار آن به صورت پلکانی است و توانسته نظر گردشگران را به خود جلب کند.

کلام پایانی

در این مطلب به بررسی‌ جاذبه‌ های گردشگری نیشابور پرداختیم. نیشابور یکی از شهرهای خراسان رضوی است که دومین شهر بزرگ این استان پس از مشهد محسوب می‌شود. جاهای دیدنی این شهر بسیار بوده و بدون شک لحظات خوبی را خواهید داشت.

در هر فصل از سال که به این شهر زیبا سفر کنید، چهره جدیدی از جاذبه های گردشگری نیشابور را مشاهده خواهید کرد. گنبدهای شه میران، آرامگاه بی بی شطیطه، آرامگاه عطار، شهر تاریخی شادیاخ، دهکده چوبی، غار سرنی و .. مکان‎هایی هستند که بازدید از آن شما عزیزان را شگفت‌زده خواهد کرد.