تاثیرات افزایش قیمت طلا بر تصمیمات سرمایه‌گذاران در ایران

آیا اکنون زمان مناسبی برای خرید و فروش طلا در ایران است؟

همگام با افزایش قیمت طلا در ایران، سرمایه‌گذاران این بازار می‌توانند با استفاده از روشهای مختلفی همچون صندوق‌های طلا در بورس و یا خرید فیزیکی طلا در قالب طلای آبشده، سکه، طلای دست دوم و ... بازدهی کسب کنند اما کسب این بازدهی منوط به ادامه روند صعودی در بازار طلاست. یکی از مهمترین روشهایی که سرمایه‌گذاران بدین منظور از آن استفاده می‌کنند، پیش‌بینی روند اصلی (صعودی یا نزولی) بازار طلا با استفاده از متغیرهای اقتصاد کلان است.

دانش اقتصاد کلان به صورت گسترده‌ای توسط سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در کشورهای پیشرفته استفاده می‌شود. این دانش که کاربرد اولیه آن در بررسی سلامت اقتصاد یک کشور و پیش‌بینی وضعیت آن در سالهای آینده است می‌تواند در سطح دیگری، روند قیمت در بازارهای مالی از جمله طلا، ارزها، سهام، ملک و ... را پیش‌بینی کند.

هرچند در نگاه اول، متغیرهای اقتصاد کلان پیچیده به نظر می‌رسند اما می‌توان آنها را به شکل کاربردی برای سرمایه‌گذاری کردن فراگرفت. در نهایت، هر شخصی با هر میزانی از سرمایه می‌تواند از این دانش برای سرمایه گذاری در بازار طلا استفاده کند.

اقتصاد کلانِ آمریکا بر قیمت طلا در ایران تاثیر می‌گذارد.

آمریکا کشوری است که بر قیمت انواع دارایی‌های مالی در جهان تاثیرگذار است. یکی از مهمترین دارایی‌های مالی، طلای جهانی است. چون قیمت طلا در ایران تحت تاثیر قیمت طلای جهانی است، ناگزیریم که در وهله اول اقتصاد کلان آمریکا را بررسی کنیم. برای این بررسی از متغیرهای اقتصادی همچون تورم، نرخ بهره، نرخ بیکاری، شاخص دلار و ... استفاده می‌شود.

تورم که مفهوم شناخته شده‌ای در ایران است، رابطه مستقیمی با افزایش قیمت طلا دارد. به طوری که هر چه تورم بیشتر می‌شود، قیمت طلا افزایش می‌یابد. علم اقتصاد، نزدیکیِ بسیاری با نوع تصمیمات مردم در جامعه دارد. هنگامی که قیمت کالاها و خدمات افزایش می‌یابند، مردم به صورت خودجوش به منظور حفظ سرمایه خود به سمت طلا به عنوان یک پوشش «ضد تورم» می‌روند. بنابراین تورم و قیمت طلا رابطه مثبتی با یکدیگر دارند، به طوری که هرچه تورم بیشتر شود، قیمت طلا نیز افزایش می‌یابد.

بنابراین سرمایه‌گذاران در وهله اول، میزان تورم آمریکا و درصد تغییرات آن و در مرحله بعدی میزان تورم ایران و درصد تغییرات آن را به عنوان یک معیار اقتصادی مهم برای ادامه روند صعودی طلا را بررسی می‌کنند. با این حال، بدون در نظر گرفتن سایر متغیرهای اقتصادی اثرگذار بر قیمت طلا نمی‌توان اقدام به سرمایه‌گذاری کرد. در دوره اقتصاد کلان، با آموزش علم اقتصاد به زبان ساده و به شکل کاربردی، نحوه سرمایه‌گذاری در طلا و سایر بازارهای مالی در دستور کار قرار می‌گیرد تا افراد بتوانند با تحلیل مجموعه‌ای از متغیرهای اقتصادی به هم وابسته، به درستی قیمت را پیش‌بینی کنند.

از طرف دیگر، شاخص دلار و قیمت طلا با یکدیگر رابطه‌ای منفی دارند به طوری که با افزایش شاخص دلار، قیمت طلا کاهش می‌یابد. مهمترین دلیل افزایش شاخص دلار، افزایش نرخ بهره آمریکا است که عمدتا در پاسخ به تورم بالا ایجاد می‌شود. همان طور که مشاهده می‌کنید نرخ بهره، تورم، شاخص دلار و قیمت طلا همگی به یکدیگر مرتبط هستند. هنگامی که نرخ بهره افزایش یافته و منجر به تقاضای بیشتر برای خرید دلار می‌شود، ارزش دلار آمریکا بیشتر شده و در نتیجه شاخص دلار افزایش پیدا می‌کند. بنابراین تقاضا برای خرید طلا کم شده و در نتیجه قیمت آن کاهش می‌یابد.

نرخ بیکاری، دیگر متغیر مهم اقتصادی است که بر قیمت طلا تاثیر می‌گذارد. هنگامی که فعالیت اقتصادی آهسته یا کُند می‌شود، نرخ بیکاری افزایش می‌یابد. اگر به داده‌های تاریخی در این زمینه بنگریم متوجه رابطه مثبت نرخ بیکاری و قیمت طلا خواهیم شد به طوری که هر زمان نرخ بیکاری افزایش پیدا کرده، قیمت طلا نیز بیشتر شده است. همان طور که طلا در زمان مشکلات اقتصادی بیشتر می‌درخشد و افزایش قیمت پیدا می‌کند، با کند شدن آهنگ رشد اقتصادی و اخراج کارگران که منجر به افزایش نرخ بیکاری شده نیز دچار افزایش می‌شود.

اقتصاد کلانِ ایران بر قیمت طلا تاثیر می‌گذارد.

برای تشخیص ادامه سرمایه‌گذاری در طلا یا خروج از آن باید وضعیت متغیرهای اقتصاد کلان در ایران را نیز بررسی کرد. یکی از مهمترین فاکتورهای اقتصادی، نقدینگی یا عرضه پول است. کشور ما که در سالهای اخیر (به دلیل مشکلاتی که تحریم آغازگر آن بود) با تورم بالا رو به رو بوده است. یکی از دلایل این تورم بالا، چاپ بیش از حد پول یا همان نقدینگی بالا است.

نقدینگی به زبان ساده، کل پولی است که در یک دوره زمانی معین در یک کشور وجود دارد. افزایش مقدار پول منجر به بالا رفتن قیمت کالاها و خدمات می‌شود. هرچه مردم پول بیشتری در اختیار باشند، کالاهای بیشتری خریداری می‌کنند و هرچه میزان خرید یا تقاضا افزایش یابد، قیمت‌ها نیز افزایش می‌یابند و تورم ایجاد می‌شود. همان گونه که پیشتر توضیح دادیم، با افزایش تورم، قیمت طلا به عنوان پوششی در برابر تورم افزایش می‌یابد.

متاسفانه آمار مربوط به نقدینگی در ایران با تاخیرهای چندین ماهه منتشر می‌شوند اما طبق آخرین آمار بانک مرکزی در بهمن ماه سال گذشته، نقدینگی به میزان ۲۷.۵٪ افزایش یافته و به ۷۷۷۹ همت رسیده است. این میزان از نقدینگی بالا احتمال ادامه افزایش قیمت‌ها در بازار طلا و دلار را بیشتر می‌کند.

البته وضعیت کنونی در ایران متفاوت است. چون نه تنها نرخ تورم بالاست بلکه نوعی رکود اقتصادی نیز به وجود آمده و وضعیت را پیچیده‌تر کرده است. «رکود تورمی» فرایندی است که طی آن، همزمان با افزایش قیمت‌ها، رشد اقتصادی کاهش پیدا می‌کند. با این حال، همچنان با درک صحیح از متغیرهای اقتصادی می‌توان از فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای کسب بازدهی بالا استفاده کرد.

برخی از سرمایه‌گذاران، با خرید طلا تنها ارزش سرمایه خود را حفظ کرده اما سودی به دست نمی‌آورند.

اغلب سرمایه‌گذاران ایرانی که شناخت دقیقی نسبت به دانش اقتصاد کلان ندارند، بدون در نظر گرفتن آمار اقتصادی در زمان نامناسب اقدام به خرید طلا می‌کنند. اگر این اشخاص در سرمایه‌گذاری خود ضرر نکنند، سود هم نخواهند کرد چراکه هر افزایش قیمتی در بازار طلا به معنای کسب سود نیست. اگر دقت کرده باشید نرخ تورم در ایران حول و حوش ۴۰٪ است. بنابراین اگر فردی طی یک سال سرمایه‌گذاری در طلا همین مقدار بازدهی کسب کند، سودی به دست نیاورده و تنها توانسته است ارزش سرمایه خود را در گذر این یک سال حفظ کند.

بررسی متغیرهای اقتصاد کلان در ایران و جهان نشان می‌دهد که بازار طلا در آینده نیز صعودی خواهد بود اما سرمایه‌گذاران ایرانی باید با تحلیل و بررسی جزئیات بیشترِ متغیرهای اقتصادی، زمان بهینه شروع سرمایه‌گذاری و اتمام آن را شناسایی کنند تا بازدهی آنها نسبت به نرخ تورم بیشتر شود.