آیا طلسم FATF در مجمع تشخیص شکسته خواهد شد؟

تقاضا می‌کنم برای صیانت از مجلس و برای مطالبه‌ای که ملت ایران از ما دارند، سود و فایده این مسئله برای همه ملت روشن شود تا اگر در آینده پرسیدند که پشت در‌های بسته CFT، پالرمو و FATF را تصویب کردند، هزار مشکل پیش نیاید.»

با توجه به این که پیش از این عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد گفته است پیوستن به FATF یک الزام است و البته مصطفی میرسلیم، عضو تشخیص مصلحت نظام، با دیدگاهی متضاد معتقد است که اگر برنامه‌های این معاهده [ FATF]برخلاف منافع و خواسته‌های مردم باشد، با مشکل مواجه خواهیم شد، پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که آیا بالاخره این بار طلسم پیوستن به FATF به دست مجمع تشخیص گشوده می‌شود و این موضوع چه مزایایی خواهد داشت؟ مرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز در گفت‌و‌گو با فرارو، به این پرسش‌ها پاسخ داده است:‌

ایران به درآمد‌های نفتی معتاد است

مرتضی افقه گفت: «هیچ کشوری بدون مراودات خارجی نمی‌تواند پیش برود، به خصوص کشوری مثل کشور ما که به دلیل وجود نفت، معتاد به این درآمدها است. همچنین کشورمان به وارداتی نیاز دارد که هم در بخش تولید و هم در بخش مصرف اهمیت حیاتی دارند؛ بنابراین تجارت خارجی برای ایران به مراتب مهمتر از کشور‌هایی که نفت ندارند و احتیاجی به صدور ماده خام نیز ندارند و یا بخش تولید و مصرفشان به اندازه ما نیازمند و وابسته به تامین نیاز‌های خود از خارج از کشور نیست. حتی این نوع کشورها، باز هم نیاز به تجارت خارجی و روابط عادی مالی دارند، چه برسد به ایران که در همه زمینه‌ها وابستگی حیاتی دارد. این که از کلمه «اعتیاد» استفاده می‌کنم به این دلیل است که می‌خواهم در اذهان مشخص شود، نوسان اقتصاد ایران و نبض اقتصاد ایران با تجارت خارجی می‌چرخد و بنابراین، تعجب می‌کنم که برخی علیه FATF صحبت می‌کنند و به عبارتی، معتقدم اگر اهداف و منافعی در کار نباشد، بعید است برخی آقایان درباره FATF اینگونه صحبت کنند.»

اگر آن روند ادامه پیدا می‌کرد، معلوم نبود نتیجه به کجا منتهی می‌شد. اکنون هم بعید می‌دانم افرادی که اینطور صحبت می‌کنند و شمشیر را برای FATF از رو می‌بندند، مطلع نباشند که روابط خارجی و تجارت بین الملل، چه تاثیری بر اقتصادمان دارد و لزوم روابط سیاسی پایدار تا چه حد است. همچنین آن‌ها قطعا مطلعند که بی ثباتی سیاسی در روابطمان چه تاثیری بر وضعیت اقتصاد کشور خواهد داشت؛ بنابراین در وضعیتی که ما در رابطه با آمریکا و اروپا تا این حد تنش داریم و تحریم‌ها ادامه پیدا کرده است، هنوز تکلیف FATF نیز روشن نشده و خزانه دولت در دوران دولت‌های قبلی خالی شده است، دیگر چه جایی برای مخالف با لغو تحریم‌ها و روشن شدن تکلیف روابط تجاری خارجی ما است؟»

برخی به دنبال کارشکنی با هدف سقوط دولت هستند

به خصوص باید روی کشور‌های پیشرفته غربی متمرکز شویم، چرا که با شرق به نتیجه خاصی نرسیدیم و بازگشت به کشور‌های غربی و به ویژه اروپا می‌تواند در حل مشکلات، تاثیر زیادی داشته باشد. آن‌هایی که می‌گویند اصلا FATF ربطی به مردم ندارد و ما چه کار با FATF داریم، یا معتقدند FATF مردم ما را تحقیر می‌کند، چه کسانی هستند، افرادی هستند که اتفاقا انتظار می‌رود با توجه به جایگاه‌ها و شرایطشان، نسبت به افراد عادی اطلاعات بیشتری داشته باشند و حتما می‌دانند که هم FATF و هم تحریم‌ها نقشی اساسی در مشکلاتی دارند که مردم امروز با آن‌ها مواجهند.»

برخی از این آقایان گفته‌اند، FATF نسبت به تحریم‌ها مؤخر است، یعنی تا تحریم‌ها برداشته نشود، FATF کمکی به وضعیت اقتصاد کشور نمی‌کند. این در حالیست که معتقدم اتفاقا FATF در همین شرایط نیز کمک کننده خواهد بود. ما تحریم هستیم، اما با کشور‌هایی از جمله چین و عراق در حال مبادله‌ایم و تا زمانی که روابط بانکی ما برقرار نباشد، همین مراودات مختصری هم که با برخی کشور‌ها برقرار کرده‌ایم پرهزینه می‌شود و همانطور که اکنون نیز می‌بینیم مجبور به مبادلات دلاری چمدانی یا از کانال‌های فرعی هستیم؛ بنابراین FATF یک امر ضروری است و الزامی وجود ندارد که برای موفقیت FATF حتما تحریم‌ها برداشته شود. هم FATF و هم تحریم‌ها باید به صورت موازی برطرف شوند تا در نهایت به تجارت عادی برسیم و مردم بتوانند نفسی بکشند. حضور این نوع طرز تفکر مخالف گشایش‌های اقتصادی، در نظام تصمیم گیری کشور شبیه به یک نوع آفت است.»