تورم عجیب هندوانه؛ ۴۵ هزار برابر در ۵۲ سال!

نگاهی به نرخ‌نامه‌های رسمی نشان می‌دهد در ابتدای هفته دوم مرداد سال ۱۳۵۱، هر کیلو هندوانه درجه یک در میوه‌فروشی‌های سطح شهر تهران، کیلویی ۵/۵ ریال (۵ زار و ۱۰ شاهی) به فروش می‌رسید.

این نرخی بود که شهرداری تهران اعلام و در مطبوعات درج می‌کرد. شهرداری پایتخت برای هندوانه درجه یک در میادین کیلویی ۴ ریال قیمت مشخص کرده بود. هندوانه درجه دو در میادین کیلویی ۳ ریال و در میوه‌فروشی‌های سطح شهر کیلویی ۴/۵ ریال (۴ زار و ۱۰ شاهی) قیمت‌گذاری شده بود.

این نرخ‌ها البته در اوج تقاضای این میوه بود. اردیبهشت همان سال، هندوانه درجه یک در میادین شهرداری ۲/۵ ریال و در سطح شهر ۴ ریال قیمت داشت. میادین در بهار ۱۳۵۱ هندوانه درجه دو را کیلویی ۲ ریال می‌فروختند تا در سطح شهر کیلویی ۳ ریال به دست اهالی پایتخت برسد.

مقایسه نرخ‌های ۸ مرداد ۱۳۵۱، با نرخ‌های رسمی ۸ مرداد ۱۴۰۳، نتایج شوکه‌کننده‌ای به دست می‌دهد؛ اکنون در میادین میوه و تره‌بار تهران، هر کیلو هنداونه ۱۵۵ هزار ریال (۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان) به فروش می‌رود. میوه‌فروشی‌های سطح شهر هم هنداونه شیرین درجه یک را حداقل کیلویی ۲۵۰ هزار ریال (۲۵ هزار تومان) می‌فروشند.

به این ترتیب چه با سقف قیمت امروز بسنجیم و چه با کف قیمت‌ها، هر کیلو هندوانه در نیم قرن اخیر، چند ده هزار برابر شده است. در تهران قیمت هندوانه وانتی کمتر از کیلویی ۸ هزار تومان نیست و این یعنی ارزان‌ترین هنداونه ۱۶هزار برابر گران‌تر از گران‌ترین هندوانه سال ۵۱ است! بنابراین راحت می‌توان از عبارت تورم عجیب هندوانه سخن گفت.

از منظری دیگر اما گفته می‌شود هندوانه اساسا گران نشده و قیمتی ندارد؛ این میوه یکی از آب‌برترین محصولات کشاورزی است و برای کشت آن، آب زیادی صرف می‌شود. بسیاری از کشورهای کم‌آب، کشت این محصول و محصولات مشابه را با این استدلال که آب مصرفی‌اش به مراتب ارزشمندتر از قیمت نهایی است، ممنوع کرده‌اند. به بیان دیگر اگر هندوانه را بر اساس کم‌یابی و ارزشمندی آب نرخ‌گذاری کنیم، قیمتش باید به مراتب بیشتر از چیزی باشد که اکنون به فروش می‌رود.

با این حال و تا قبل از باب‌شدن نرخ‌گذاری محصولات کشاورزی بر اساس میزان آب مصرفی در واحد تولید، این رشد قیمت هندوانه که تمام و کمال منشا داخلی دارد، بهت‌آور است!