یارانه سوخت بنزین هواپیما چقدر است؟
در حالی ایرلاین‌ها به پشتوانه رای دیوان عدالت اداری، قیمت بلیت هواپیما را بر اساس عرضه و تقاضا آزاد کرده‌اند که آمارهای رسمی از تخصیص سالانه ۳۵ همت یارانه سوخت هواپیما در کشور حکایت دارد.
با نهایی شدن رای دیوان عدالت اداری در مورد حذف قیمت‌گذاری دستوری قیمت بلیت هواپیما، قیمت بلیت در مسیرهای مختلف تا ۱۰۰ درصد نسبت به نرخ مصوب قبلی افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که صنعت هوایی ایران تقریباً بنزین رایگان دریافت می‌کند و بلیت خود را گران‌تر از ایرلاین‌های خارجی می‌فروشد!
حتی در مسیرهایی کم تقاضای جنوب در فصل گرما نیز قیمت بلیت هواپیما افزایش یافته و مثلاً در مسیر تهران - قشم که فعلاً تقاضای سفر آن پایین است، ایرلاین‌ها نرخ بلیت خود را بالاتر از سقف نرخ‌نامه مصوب تعیین کرده‌اند.
آذرماه ۱۴۰۲، شرکت‌های هواپیمایی به استناد رای دیوان عدالت اداری بهای فروش بلیت در مسیرهای داخلی را ۴۰ تا ۷۰ درصد افزایش دادند. بر اساس حکم دیوان «نرخ‌گذاری در حوزه حمل‌ونقل هوایی در قلمرو نرخ‌گذاری تکلیفی دولت قرار نمی‌گیرد و اصل بر این است که عرضه و تقاضا نرخ خدمات را تعیین می‌کند»؛ اما شدید وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری در برابر این رأی موضع‌گیری کردند و خواستار تجدیدنظر در آن شدند.
البته چند روز رییس دیوان عدالت اداری در نامه‌ای به وزیر راه از درست بودن رأی اولیه و تائید نهایی آن خبر داد و دست وزارت راه و شهرسازی از قیمت‌گذاری بلیت کوتاه شد؛ اما این سؤال مطرح است که اگر قیمت بلیت هواپیما مشمول قیمت‌گذاری نیست و باید طبق عرضه و تقاضا تعیین شود، تکلیف یارانه سوخت نجومی چه می‌شود و چرا چنین رویه‌ای در حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای بار و مسافر، تاکسی‌رانی و تاکسی‌های اینترنتی اجرا نمی‌شود؟
سوخت ارزان، بلیت گران
هواپیماهای مسافربری ایران به‌طور میانگین برای هر نفر ساعت حدود ۴۰ لیتر بنزین مصرف می‌کنند؛ بنزینی که بر اساس فوب خلیج‌فارس، لیتری ۲۷ هزار تومان ارزش دارد و ایرلاین‌ها فقط ۶۰۰ تومان بابت هر لیتر آن پرداخت می‌کنند. بر اساس این اعداد، به ازای هر نفر ساعت در صنعت هوایی ایران حدود ۲۴ هزار تومان هزینه سوخت پرداخت می‌شود درحالی‌که ارزش واقعی این سوخت بیش از یک‌میلیون تومان است که از بیت‌المال و در قالب یارانه سوخت تخصیص می‌یابد.
نکته قابل‌توجه این است که باوجود این حجم تخصیص یارانه، سقف قیمت مصوب بلیت هواپیما مثلا در مسیر یک‌ساعته تهران - مشهد ۱.۳ میلیون تومان تعیین شده که ۲ درصد آن مربوط به هزینه سوخت یارانه‌ای است؛ اما اکنون با نهایی شدن رای دیوان، بلیت‌های این مسیر ۲ تا ۳ میلیون تومان فروخته می‌شود که حدود ۵۰ تا ۱۳۰ درصد بالاتر از نرخ مصوب با سوخت یارانه‌ای است.
جالب‌تر اینکه گفته می‌شود ایرلاین پرآوازه ترکیه‌ای چندی پیش برای فعالیت در مسیر تهران – مشهد با نرخ بلیت کمتر از ۱.۵ میلیون تومان و البته با دریافت سوخت آزاد اعلام آمادگی کرده است!
قیمت مصوب و قیمت عرضه بلیت هواپیما در مسیرهای منتخب داخلی برای دو هفته آینده
دیدگاه‌تان را بنویسید